ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ

κύτταρο με γλυκα και φρούτα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Αφού μελετήσεις όσα είδαμε σε αυτή την ενότητα, είσαι έτοιμος για τα παρακάτω κουίζ!!

Βρίσκω τα μέρη του κυττάρου

Βρίσκω τα μέρη των κυττάρων

Έμβια & άβια (πηγή: Α. Χαραλάμπους)

ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ

Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί δεν έχουν το ίδιο μέγεθος και ούτε μπορούμε να τους δούμε με "γυμνό" μάτι. Χρειάζεται μικροσκόπιο και μάλιστα ιδιαίτερα ισχυρό. Όλοι όμως αποτελούνται από ένα ή περισσότερα κύτταρα. Το κύτταρο είναι η μικρότερη μονάδα ζωής, βασική για κάθε οργανισμό. Να παρακάτω σε μεγέθυνση ένα ζωικό(αριστερά) και ένα φυτικό(δεξιά και κάτω)κύτταρο

Ένα κύτταρο μπορούμε να πούμε ότι αποτελείται από τρία βασικά μέρη: τηνκυτταρική μεμβράνη, το κυτταρόπλασμα και τον πυρήνα.

Παρόλα ταύτα υπάρχουν μερικές διαφορές στα ζωικά και φυτικά κύτταρα. Και συγκεκριμένα
τα φυτικά έχουν και επιπλέον χαρακτηριστικά: τους χλωροπλάστες(εικόνα αριστερά - το πράσινο χρώμα), το χυμοτόπιο και το κυτταρικό τοίχωμα(εικόνα δεξιά)


Αλλά ας τα δούμε πιο αναλυτικά:

• Η κυτταρική μεμβράνη, χωρίζει το κύτταρο από το περιβάλλον του. Από αυτήν μπαίνουν τα χρήσιμα και βγαίνουν τα άχρηστα υλικά

• Το κυτταρόπλασμα, είναι ο χώρος ανάμεσα στη μεμβράνη και τον πυρήνα. Εδώ υπάρχουν πολλά μικρά όργανα με διάφορες λειτουργίες. Τα πιο σημαντικά είναι τα μιτοχόνδρια, τα "εργοστάσια" θα λέγαμε παραγωγής ενέργειας του κυττάρου 

• Ο πυρήνας, που βρίσκονται αποθηκευμένες οι γενετικές πληροφορίες του κυττάρου. Είναι δηλαδή "το κέντρο ελέγχου" όλων των λειτουργιών του κυττάρου. Εδώ βρίσκεται και το DNA που θα πούμε στο επόμενο μάθημα

Στο φυτικό κύτταρο τώρα διακρίνουμε ακόμα:

• Το κυτταρικό τοίχωμα, που κάνει το κύτταρο σταθερό και προσδίδει στο φυτό ακαμψία. (το κυτταρικό τοίχωμα του κρεμμυδιού σε εικόνα)

• Τους χλωροπλάστες, που είναι γεμάτοι με χλωροφύλλη, στην οποία οφείλεται το πράσινο χρώμα του φυτού και πραγματοποιείται η φωτοσύνθεση 

• Και τα χυμοτόπια, που είναι ο αποθηκευτικός χώρος του φυτικού κυττάρου.

Εικονική άποψη ζωικού κυττάρου ΚΛΙΚ

Ζωικό και φυτικό κύτταρο

ΒΙΝΤΕΟ (ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑ)

ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ

Οι οργανισμοί διακρίνονται σε :

• Μονοκύτταρους και

• Πολυκύτταρους

Οι πρώτοι αποτελούνται από ένα μόνο κύτταρο ενώ οι δεύτεροι από πολλά. Στους μονοκύτταρους το ένα και μοναδικό κύτταρο κάνει όλες τις λειτουργίες. Η αμοιβάδα π. χ. ζει στα στάσιμα νερά και κινείται απλώνοντας το κυτταρόπλασμα της προς διάφορες κατευθύνσεις με συνέπεια να μην έχει ποτέ σταθερό σχήμα.

Μπορεί να είναι βλαβεροί οργανισμοί όπως μύκητες ή βακτήρια που προκαλούν ασθένειες αλλά μπορεί και χρήσιμοι όπως τα βακτήρια που έχουμε στο πεπτικό σύστημα ή οι μύκητες που μας βοηθάνε να γίνεται η ζύμωση του γάλακτος και παράγεται γιαούρτι, του μούστου που παράγεται κρασί κλπ
Στους πολυκύτταρους οργανισμούς τα κύτταρα διακρίνονται σε ομάδες, που εξειδικεύονται σε διάφορες λειτουργίες. Αυτές οι ομάδες συνεργάζονται μεταξύ τους.
Στον πυρήνα κάθε κυττάρου υπάρχει ένα μόριο που μοιάζει με σπειροειδή ανεμόσκαλα. Είναι μεγάλο, καθοριστικής σημασίας για τη ζωή, διότι είναι το γενετικό υλικό των οργανισμών και λέγεται δεσοξυ-ριβονουκλεϊνικό οξύ ή πιο απλά DNA.

Σ΄αυτό αποθηκεύονται με τη μορφή κώδικα οι γενετικές πληροφορίες σχετικά με τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες των οργανισμών. Αυτό ερευνούν οι επιστήμονες για να δώσουν λύσεις σε άλυτα προβλήματα του ανθρώπου.

Επίσης χάρη σε αυτό, μεταφέρονται οι γενετικές πληροφορίες από τη μία γενιά στην άλλη. Το DNA λόγω του σχήματός του λέγεται και δίκλωνη έλικα

Διαδραστικό ταξίδι στο εσωτερικό μικρόκοσμο του DNA. Ξεκινάς από το σώμα του ανθρώπου και καταλήγεις με τα άτομα που αποτελούν μια ενιαία βάση του DΝΑ. ΚΛΙΚ

Η παραπάνω εικόνα είναι η χρυσή νεκρική μάσκα των Μυκηνών, που για τον Σλίμαν επρόκειτο για τη Μάσκα του Αγαμέμνονα.
Ξέρεις η σύγχρονη γενετική ότι προσπαθεί να δώσει "πρόσωπα" στους βασιλείς των Μυκηνών; Από πού νομίζεις ότι παίρνει τις πληροφορίες της; Τι είναι αυτό που δυσκολεύει τις έρευνες;
ΚΛΙΚ