Αναπνευστικό σύστημα

Παρουσίαση μαθήματος (Γ.Ζερβός)

Τα όργανα του αναπνευστικού συστήματος (Γ. Ζερβός)

Η ΑΝΑΠΝΟΗ

Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, για να ζήσουν, πρέπει να τρέφονται και να παίρνουν οξυγόνο. Η λειτουργία με την οποία ο οργανισμός παίρνει το οξυγόνο του ατμοσφαιρικού αέρα και αποβάλλει το διοξείδιο του άνθρακα σ' αυτόν είναι η αναπνοή.

Δεν αναπνέουν όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί με τον ίδιο τρόπο. Τα ψάρια π. χ. αναπνέουν με βράγχια, για να μπορούν να παίρνουν το οξυγόνο που βρίσκεται διαλυμένο στο νερό, τα σκουλήκια αναπνέουν με το δέρμα(δερμική αναπνοή), τα πουλιά αναπνέουν από το στόμα, αλλά αποθηκεύουν αέρα σε σάκους μέσα στο σώμα τους, ο άνθρωπος αναπνέει με τα όργανα του αναπνευστικού συστήματος ( ρινική και στοματική κοιλότητα, πνεύμονες κλπ)
Όλοι οι άνθρωποι δεν εισπνέουν την ίδια ποσότητα αέρα ούτε κάνουν τις ίδιες ακριβώς αναπνοές ανά λεπτό. Ο νέος κάνει περίπου 30 αναπνοές κάθε λεπτό, ενώ ο ηλικιωμένος περίπου 10. Επίσης η αναπνοή επιταχύνεται, όταν ο άνθρωπος τρέχει ή κινείται πολύ ή έχει πυρετό.
Ούτε μπορεί κάποιος να κρατήσει πολύ ώρα την αναπνοή του. Η εκούσια διακοπή της αναπνοής κρατά κατά μέσο όρο 45 - 60 δευτερόλεπτα, κάτι που οι περισσότεροι το πετυχαίνουν.
Τα άτομα που προπονούνται τόσο σωματικά όσο και νοητικά μπορούν να επιμηκύνουν σημαντικά το χρόνο που κρατούν την αναπνοή τους. Ένας από τους παγκόσμιους πρωταθλητές ο Τζιανλούκα Τζενόνι, κατόρθωσε να παραμείνει ακίνητος χωρίς να αναπνέει, για εφτά λεπτά και τριάντα δευτερόλεπτα.

Τα όργανα με τα οποία γίνεται η λειτουργία της αναπνοής στον άνθρωπο αποτελούν το αναπνευστικό σύστημα.

Ο αέρας εισέρχεται από τη μύτη(ρινική κοιλότητα) ή το στόμα(στοματική κοιλότητα) και στη συνέχεια μεταφέρεται στο λάρυγγα και στην τραχεία. Η τραχεία καταλήγει στους δύο βρόγχους, που βρίσκονται στους πνεύμονες.

Οι βρόγχοι διακλαδίζονται σε μικρότερους βρόγχους και σχηματίζουν το βρογχικό δέντρο.

Στα άκρα του βρογχικού δέντρου υπάρχουν οι κυψελίδες, που μοιάζουν με μικρούς σάκους και περιβάλλονται από πολλά και λεπτά αιμοφόρα αγγεία. Από αυτά το αίμα μεταφέρεται σε κάθε κύτταρο του οργανισμού.

Κατά την εισπνοή και την εκπνοή η κίνηση των πνευμόνων γίνεται με τουςθωρακικούς μύες και το διάφραγμα, αφού οι πνεύμονες δε διαθέτουν μύες.

Η αναπνευστική διαδικασία είναι αυτόματη, δηλαδή γίνεται χωρίς την επέμβασή μας, χάρη σε νευρικά κέντρα που στέλνουν ερεθίσματα στους αναπνευστικούς μύες.

Ο αέρας που εισπνέουμε είναι πλούσιος σε οξυγόνο, το οποίο μεταφέρεται με το αίμα σε όλο τον οργανισμό και χρησιμεύει για την καύση των θρεπτικών ουσιών. Με την καύση απελευθερώνεται ενέργεια, που χρειάζεται για τις λειτουργίες του οργανισμού και παράγεται διοξείδιο του άνθρακα, που μεταφέρεται πάλι στις κυψελίδες και αποβάλλεται στον αέρα που εκπνέουμε. Αυτή η ανταλλαγή αερίων είναι από τις βασικότερες λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού.

Όταν τρώμε δε μιλάμε

Ο λάρυγγας βρίσκεται μπροστά από τον οισοφάγο και όταν καταπίνουμε κλείνει με την επιγλωττίδα και μεταφέρεται η τροφή στον οισοφάγο. Όταν όμως μιλάμε ενώ τρώμε, ο λάρυγγας μένει ανοιχτός για να βγαίνει αέρας και τότε υπάρχει κίνδυνος να περάσει τροφή στο λάρυγγα και να πνιγούμε!